proton (yazılım) ne demek?

 

Proton, Microsoft Windows oyunlarının Linux tabanlı işletim sistemlerde çalışması için tasarlanmış bir uyumluluk katmanıdır.¹ Proton, Valve tarafından CodeWeavers geliştiricileri ile işbirliği içinde geliştirilmiştir.² Windows oyunlarıyla performansı ve uyumluluğu geliştirmek için Wine'ın yamalı bir sürümüyle birleştirilmiş bir yazılım ve kütüphane koleksiyonudur. Proton, Steam istemcisine "Steam Play" olarak entegrasyon için tasarlanmıştır.³ Üçüncü taraf çatalları manuel olarak kurulabilmesine rağmen, resmi olarak istemci aracılığıyla dağıtılır.

Genel bakış

Proton ilk olarak 21 Ağustos 2018'de piyasaya sürüldü.⁴ Piyasaya sürüldükten sonra Valve, son kullanıcı ayarlaması gerektirmeden yerel Windows benzerleri gibi performans göstermesi için test edilmiş ve sertifikalandırılmış 27 oyundan oluşan bir beyaz liste duyurdu. Bunlara Doom (2016), Quake ve Final Fantasy VI dahildir.⁵⁶⁷⁸

Proton, 3D performansını artıran birkaç kütüphane içerir. Bunlar, Direct3D'den Vulkan'a çeviri katmanlarını, yani Direct3D 9, 10 ve 11 için DXVK ve Direct3D 12 için VKD3D-Proton'u içerir. D9VK olarak bilinen ayrı bir kütüphane, Aralık 2019'da DXVK ile birleştirilinceye kadar Direct3D 9 desteğini kullandı.⁹

Uyumluluk

Bir Wine çatalı olan Proton, Windows uygulamalarıyla upstream karşılığı olarak çok benzer bir uyumluluk sağlar. Resmi beyaz listeye ek olarak, diğer birçok Windows oyununun, gayri resmi olarak da ¹⁰ Proton ile uyumlu olduğu bildirmektedir. Kullanıcı, bir Linux sürümü zaten mevcut olsa bile, isteğe bağlı olarak belirli bir sürüm için Proton kullanımını zorlayabilir.¹¹

ProtonDB

ProtonDB, belirli bir oyunun Proton ile uyumluluğunu "Borked" (bozuk) ile "Platinum" arasında bir derecelendirme ölçeğinde açıklayan kitle kaynaklı verileri toplayan ve görüntüleyen resmi olmayan bir topluluk web sitesidir.^12131415 Site, kitle kaynaklı uyumluluk raporlarını toplayan ve görüntüleyen ve benzer bir derecelendirme sistemi kullanan WineHQ AppDB'den esinlenmiştir.

Sürüm geçmişi

Valve, Proton'un yedi ana versiyonunu yayınladı. Sürüm oluşturma şeması, eklenmiş bir yama numarasıyla, temel aldığı upstream Wine sürümüne atıfta bulunur.¹⁶

Proton genellikle birkaç sürümle upstream Wine tabanının gerisinde kalmaktadır. Proton GE,¹⁷ gibi resmi olmayan çatallar, Proton'u en son Wine sürümlerinde yeniden temellendirmek için oluşturuldu. Bu, resmi sürüm üzerinden oyunlarla uyumluluğu iyileştirebilir ve bazen ona zarar verebilir.¹⁸

Aralık 2020'de Valve, Proton'un yeni özellikleri ve hata düzeltmelerini normal sürümlerden daha hızlı bir şekilde içeren kalıcı bir beta dalı olan Proton Experimental'i piyasaya sürdü ¹⁹ ve bunlar sonunda normal bir sürüme dahil edildi.²⁰

Steam Deck, yazılım uyumluluğunu artırmak için Proton kullanır.²¹

Ayrıca bakınız

• SteamOS
• Steam Deck

Kaynakça

Harici bağlantılar

• ProtonDB – oyun uyumluluğu verilerini derleyen topluluk veritabanı

Orijinal kaynak: proton (yazılım). Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.

Footnotes

1. ↩

2. CodeWeavers Press Releases|erişimtarihi=3 Mart 2022|dil=İngilizce|çalışma=CodeWeavers|arşivurl=https://web.archive.org/web/20220303112048/https://www.codeweavers.com/about/news/press/20220225|arşivtarihi=3 Mart 2022|ölüurl=hayır}} ↩

3. ↩
4. ↩
5. ↩
6. ↩
7. ↩
8. ↩
9. ↩
10. ↩
11. ↩
12. ↩
13. ↩
14. ↩
15. ↩
16. ↩
17. ↩
18. ↩
19. ↩
20. ↩
21. ↩

Kategoriler